Forsvarsmuseet i Vinje
Forsvarsmuseet i Vinje ligg i Åmot sentrum Vinje kommune. Museet opna i 1995, spesielt til minne om kamphandlingane i Vinje 1940.
Sekondløytnant Thor Olaf Hannevig reiste motstanden i Vinje.
T.O. Hannevig meldte seg til tjeneste på Heistadmoen ved Kongsberg. Men dessverre valde offiserane på Heistadmoen å overgje seg 13.april 1940 til fienden, utan å løsne eit skot. Sekondløytnant T.O. Hannevig vart rasande, han nekta og overgje seg.
Han fekk med seg nokre få soldater og mykje våpen. Hannevig og soldatene kjørte oppover Telemark og kom til Vinje. Frivillige strøymde til Vinje og etter kvart vart det mellom 200 og 400 soldater som kom inn i styrken til Hannevig, kalla IR3.
I Vinjesvingen hadde Hannevig hovedkvarter, men kampene i Vinje var andre stader i området, frå 27 april til 4 mai 1940. Når dei tre siste kampane gjekk føre var denne vesle avdelinga på om lag 150 soldater dei einaste i Sør Norge som kjempa mot den tyske overmakta.
Alle andre avdelingar i Sør Norge hadde overgjeve seg.
8 mai 1940 var kampane over for Hannevigstyrken
Tyskerane truga med å bombe og brenne gardane i Vinje, pga den sterke motstanden i området. Presten i bygda Agnar Sandvik saman med etterretningssjefen av T.O. Hannevig Trygve Kielland, gjekk inn for å forhandle med tyskerane, slik at bygda ikkje vart lagt i ruiner.
Sekondløytnant T.O. Hannevig og 6 lotter vart arrestert 8 mai 1940 i Vågslid av tyske soldatar.
Mesteparten av dei frivillige soldatane til Hannevig hadde blitt sendt heim, i forkant av arrestasjonen.
På Hegra Festning i Trøndelag kjempa dei om lag like lenge som i Vinje. I Narvik var det voldsomme kampar heilt fram til 8 juni 1940. Hitler hadde sitt første nederlag i Narvik 28 mai 1940, men så trekte dei allierte seg ut og kampen var over.
Forsvarsmuseet i Vinje
Forsvarsinteresserte menn i Vinje hadde ynskje om å bygge opp eit museum til minne om kamphandlingane, som fann stad i Vinje april og mai 1940.
To av kampane i 1940 mellom Hannevigs styrker og tyske soldatar gjekk føre seg i Åmot i Vinje. Like ved eine kampstaden vart det bygd ein koplingsstasjon omkring 1960. Bygget kunne vera eit flott bygg for eit museum.
Mennene fekk istand møte med Vinje kommune og Forsvaret, og det vart eit spleiselag mellom Heimevernet og Vinje kommune.
Den 7 mai 1995 vart Forsvarsmuseet i Vinje offisielt opna ved Generalmajor Per Mathiesen (GIHV). Museet vart drifta av frivillige i åra framover, og dei mottok driftsstøtte av HV og Vinje kommune.
I 2003 fekk Vinje kommune tilbod om å kjøpe bygget av Forsvarsbygg. Med hjelp av mange gode støttespelarar mellom anna Gunnar Sønsteby fekk kommunen kjøpe bygningen for kr. 250.000 og få råderetten over den.
I 2020 overtok Vinje kommune innhald og drift av museet. Det trygger drifta og samlingane for framtida. Det er styret i Venelaget for Forsvarsmuseet i Vinje, som tar seg av drifta.
